Dokonywanie zmian właścicielskich w spółce z o.o. jest jedną ze zmian korporacyjnych, z którą spotykam się w swojej praktyce najczęściej. Przy tym znaczna część z nich dotyczy transakcji, jaką jest sprzedaż udziałów.
Z reguły procesy dotyczące sprzedaży udziałów nie zajmują wiele czasu, a posiadając odpowiednie doświadczenie w takich procesach można całą procedurę jeszcze przyśpieszyć i dodatkowo uniknąć ewentualnych problemów.
W dzisiejszym wpisie przedstawiam garść informacji, które mogą okazać się pomocne, jeżeli planujesz samodzielnie przeprowadzić sprzedaż udziałów w spółce z o.o. założonej u notariusza. Sprzedaży udziałów w systemie S24 poświęcę jeden z kolejnych wpisów.
1. Zweryfikuj umowę spółki
Zgodnie z art. 182 § 1 Kodeksu Spółek Handlowych, zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć.
W związku z tym przepisem istotne jest, żeby przed dokonaniem sprzedaży udziałów w spółce przeanalizować postanowienia jej umowy pod kątem obowiązywania ewentualnych ograniczeń zbywalności udziałów. Ograniczenia takie mogą występować w postaci między innymi:
- wymogu uzyskania zgody na zbycie udziałów (wówczas zgodę – w zależności od postanowień umowy spółki – udzielał będzie zarząd, zgromadzenie wspólników lub choćby rada nadzorcza),
- prawa pierwszeństwa pozostałych wspólników,
- prawa tag-along,
- prawa drag-along.
Umowa spółki może zawierać także rzadziej spotykane w praktyce postanowienia, które należy wziąć pod uwagę przy transakcji jaką jest sprzedaż udziałów. Jednym z takich dodatkowych postanowień będzie na przykład wymóg zawarcia umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego.
2. Przygotuj i zawrzyj umowę sprzedaży
Ustalenie treści umowy sprzedaży udziałów zależy oczywiście do stron. Nie jest przy tym konieczne, by w przygotowanym projekcie umowy strony przewidziały bardzo szczegółowe postanowienia, w tym dotyczące między innymi oświadczeń i zapewnień (Representations&Warranties), choć oczywiście może być to uzasadnione.
Co istotne, umowy sprzedaży nie możesz zawrzeć w zwykłej formie pisemnej. Wymogiem wynikającym z przepisów (art. 180 Kodeksu Spółek Handlowych) jest zawarcie umowy w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Oznacza to, że przeprowadzenie transakcji będzie wymagało wizyty u notariusza.
3. Zawiadom spółkę o transakcji
Kolejnym wymogiem wynikającym z przepisów jest zawiadomienie spółki o przejściu (sprzedaży) udziałów.
Wystarczy, że takie zawiadomienie wpłynie np. od kupującego lub sprzedającego, przy czym istotne jest załączenie dowodu dokonania zbycia, czyli umowy sprzedaży.
Jeśli chodzi o formę, to wskazane jest użycie formy pisemnej i uzyskanie potwierdzenia, że zawiadomienie wpłynęło do spółki.
4. Zadbaj o dokumenty korporacyjne
Chodzi mi tutaj m.in. o zaktualizowanie listy wspólników, księgi udziałów czy też listy osób uprawnionych do powołania zarządu w spółce.
5. Złóż wniosek do KRS
Ten krok jest w praktyce jednym z tych, które powodują najwięcej problemów.
Wielokrotnie spotykałem się z tym, że Sądy zwracały wniosek na skutek uchybienia przepisom formalnym. Mogły one dotyczyć np. braku załączenia określonych dokumentów (np. umowy sprzedaży/wyciągu z tej umowy), czy też – co często aktualnie ma miejsce – nie przesłania oryginałów dokumentów do Sądu w wymaganym terminie, jeśli załączniki do wniosku były wysyłane jako elektroniczne kopie.
Pamiętaj, że:
- aktualnie wnioski do KRS składa się poprzez system https://prs.ms.gov.pl/,
- wniosek należy opłacić (system sam wskaże Ci wysokość należnej opłaty),
- konieczne jest dodanie określonych załączników (umowa sprzedaży udziałów, lista wspólników, lista osób uprawnionych do powołania zarządu).
Jeśli załączasz skany, pamiętaj o wysyłce oryginałów/wyciągów poświadczonych urzędowo do Sądu rejestrowego w terminie 3 dni od daty złożenia pisma.
6. Pamiętaj o kwestiach podatkowych i o zgłoszeniu do CRBR
Na koniec nie zapomnij o kwestiach podatkowych.
Tu chodzi mi przede wszystkim:
- złożenie deklaracji PCC,
- zweryfikowanie, czy transakcja nie wiąże się z konsekwencjami na gruncie podatków dochodowych.
Jeżeli na skutek transakcji zmieni się beneficjent rzeczywisty w spółce, należy również pamiętać o dokonaniu zgłoszenia w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych tutaj: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/
Powyższy artykuł nie jest poradą prawną. Jeżeli masz wątpliwości co do planowanej transakcji sprzedaży udziałów w spółce i chcesz ją skonsultować z prawnikiem, zachęcam do kontaktu ze mną. Zadzwoń, napisz maila lub skontaktuj się za pomocą Messengera.
