Jeżeli jesteś programistą i negocjujesz właśnie swój nowy kontrakt z potencjalnym kontrahentem – zwłaszcza gdy jest to spółka zagraniczna np. z Wielkiej Brytanii czy USA – to niewykluczone, że znajdziesz w nim postanowienia dotyczące obowiązku posiadania ubezpieczenia zawodowego (z ang. professional indemnity insurance). Nawet jeśli ten wymóg Cię nie dotyczy, to także możesz rozważać zabezpieczenie się przed finansowym ryzykiem związanym z usługami, które wykonujesz.
Czym jest takie ubezpieczenie zawodowe programisty? Czy powinnaś/powinieneś zainteresować się wykupieniem polisy? Na co zwrócić uwagę analizując Ogólne Warunki Ubezpieczenia?
Odpowiedzi na te pytania przybliżę Ci w dzisiejszym wpisie.
Ubezpieczenie dla programisty – na czym polega?
W wariancie gdy świadczysz usługi dla swoich kontrahentów jako samozatrudniony programista, najpewniej zdajesz sobie sprawę, że zakres Twojej ewentualnej odpowiedzialności przedstawia się nieco inaczej niż w przypadku programistów na etacie (te różnice opisałem częściowo w tym wpisie). To rozróżnienie nabiera szczególnego znaczenia, jeżeli działasz między innymi w takich obszarach jak Big Data, automatyka, fintech lub też gdy programujesz rozwiązania AI.
W takim wypadku posiadanie ubezpieczenia OC zawodowego programisty pozwala Ci co najmniej częściowo, tj. do wysokości uzgodnionej sumy gwarancyjnej, ochronić Cię przed skutkami ewentualnych błędów spowodowanych w trakcie realizacji usług. Innymi słowy takie ubezpieczenie umożliwia przeniesienie ryzyka finansowego wyrządzenia szkody z Ciebie na ubezpieczyciela.
Przed jakim ryzykiem taka polisa zabezpiecza?
Ubezpieczenie zawodowe programisty to w założeniu produkt skrojony na potrzeby branży IT. Powinien w związku z tym zabezpieczać przed wszystkimi standardowymi błędami/zaniedbaniami/zaniechaniami, które są związane w wykonywaniem pracy programisty.
Przykłady ryzyka, które byłoby objęte ochroną, mogą dotyczyć w szczególności:
- projektowania, tworzenia, modyfikowania czy też testowania systemów informatycznych;
- dokonywania operacji na danych;
- integrowania systemów informatycznych;
- doradztwa;
- przeprowadzania szkoleń.
W praktyce zdarzenia, które podlegają ochronie ubezpieczeniowej są opisane w sposób ogólny. Dlatego analizując zakres ochrony w ramach takiego ubezpieczenia należy zwracać szczególną uwagę na wyłączenia określone w OWU, o czym w dalszej części wpisu.
Koszty posiadania ubezpieczenia zawodowego programisty
Zanim przejdę do opisu elementów, o których trzeba pamiętać w samych Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, chciałbym zwrócić uwagę, jakie elementy biorą pod uwagę ubezpieczyciele, obliczając wysokość należnej składki ubezpieczeniowej.
Wśród najistotniejszych elementów wpływających na koszt posiadania takiej polisy znajdują się:
- Wysokość sumy gwarancyjnej;
- Rozmiar prowadzonej działalności (uzyskiwane przychody), w tym także to, czy programista realizuje usługi na rzecz jednego czy też wielu kontrahentów;
- Obszary, w których działa programista – w praktyce składki będą wyższe, jeżeli usługi świadczone w pewnych branżach obarczonych większym ryzykiem. Część z tych branż wymieniłem wyżej;
- Zakres terytorialny ubezpieczenia.
Co istotne, jeżeli programista działa w branży obarczonej znacznym ryzykiem finansowym, krokiem do rozważenia może być zwiększenie sumy gwarancyjnej. Wynika to z tego, że wysokość składki nie rośnie liniowo i zapłata składki wyższej o kilkaset złotych rocznie może wiązać się z podwojeniem sumy gwarancyjnej.
Na co uważać przy analizie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia
Jeżeli myślisz o uzyskaniu ubezpieczenia zawodowego programisty, kluczowym elementem, który powinien zostać przez Ciebie przeanalizowany są Ogólne Warunki Ubezpieczenia.
W ramach OWU zwróć przede wszystkim uwagę na zakres wyłączeń spod ochrony ubezpieczeniowej. Klasyczne wyłączenia będą obejmowały w szczególności szkody wyrządzone umyślnie czy też szkody związane z siłą wyższą. W ramach takich klasycznych wyłączeń znajdą się także zastrzeżone kary umowne. Ubezpieczyciele mogą jednak inaczej traktować pewne kategorie zdarzeń takie jak naruszenie praw własności intelektualnej osób trzecich (np. gdy przy tworzeniu kodu skorzystasz bezprawnie z istniejącego kodu osoby trzeciej) czy też opóźnienie w realizacji usług.
Kolejnym elementem istotnym przy weryfikacji OWU będzie również przeanalizowanie zakresu terytorialnego ochrony. Jest to szczególnie istotne w przypadku, gdy Twoim kontrahentem ma być podmiot z USA/Kanady. Nie wszyscy ubezpieczyciele przewidują objęcie ochroną ubezpieczeniową kontrakty zawierane z kontrahentami z tych krajów.
Ostatnie trzy elementy, które powinny zostać wzięte pod uwagę to:
- Zakres czasowy ubezpieczenia – istotne jest zweryfikowanie, czy ochrona będzie obejmowała jedynie okres trwania polisy, czy też okres dodatkowy – np. 2/3 lata po wygaśnięciu polisy;
- Wysokość franszyzy redukcyjnej czyli udziału programisty w szkodzie, który będzie musiał zostać pokryty przez programistę.
- Procedura zgłaszania i procedowania w wypadku zaistnienia zdarzenia ubezpieczeniowego (tzw. triggera).
Czy mogę ująć całość składki z tytułu takiej polisy w kosztach?
W mojej ocenie koszt posiadania takiego ubezpieczenia można uznać za koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o PIT.
Inaczej będzie w przypadku ubezpieczenia od utraty dochodu, o którym napiszę w jednym z kolejnych wpisów.
Ten artykuł nie jest poradą prawną. Jeżeli masz wątpliwości co do swojego kontraktu i chcesz go skonsultować z prawnikiem lub też masz wątpliwości co do OWU proponowanego przez ubezpieczyciela, zachęcam do kontaktu ze mną. Zadzwoń, napisz maila lub skontaktuj się za pomocą Messengera.
